Lời chia tay và cảnh báo của ông lớn đầu tư Dalio

Một huyền thoại đầu tư sắp khép lại. Gần đây, người sáng lập quỹ Bridgewater, Ray Dalio, đã bán tất cả cổ phần còn lại và rời khỏi hội đồng quản trị, chính thức hoàn thành quá trình chuyển giao kéo dài hơn mười năm. Ở tuổi 75, bậc thầy đầu tư này, người đã nhiều lần dự đoán thành công các xu hướng kinh tế lớn, để lại một cảnh báo cuối cùng về tương lai.

Dalio đã chia sẻ "thư từ biệt" của mình trên mạng xã hội, nhìn lại sự nghiệp đầu tư đầy thăng trầm. Ông nhấn mạnh triết lý sống "đau đớn + suy ngẫm = tiến bộ", cho rằng chính việc trải qua nỗi đau và suy ngẫm từ đó mới có thể đạt được tiến bộ thực sự.

Tuần trước, quỹ Bridgewater đã gửi thông báo đến khách hàng, cho biết họ đã mua lại toàn bộ cổ phần còn lại của Dalio. Sau đó, quỹ đã phát hành cổ phiếu mới cho một quỹ tài sản quốc gia, giúp quỹ này sở hữu gần 20% cổ phần. Giá trị của giao dịch này được ước tính lên tới hàng tỷ đô la.

Nhìn lại hơn 50 năm sự nghiệp đầu tư của Dalio, ông đã nhiều lần dự đoán thành công các sự kiện kinh tế lớn, bao gồm cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu sau đó. Những dự đoán chính xác này đã đưa ông vào danh sách những nhân vật có ảnh hưởng nhất toàn cầu.

Hiện nay, bậc thầy đầu tư này lại đưa ra cảnh báo: ông dự đoán khả năng xảy ra cuộc khủng hoảng nợ toàn cầu trong 5 năm tới lên tới 65%, vị thế thống trị của đồng đô la có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dalio nhấn mạnh, dù là doanh nghiệp, quốc gia hay cá nhân, nếu không thể nắm bắt chính xác vị trí của mình trong chu kỳ kinh tế, họ có thể bị dòng "thủy triều mạnh mẽ" này nuốt chửng.

Năm 1975, ở tuổi 26, Dalio đã thành lập Quỹ Bridgewater trong căn hộ hai phòng ngủ của mình. Từ khi quỹ flagship được thành lập vào năm 1991 cho đến nay, dưới sự lãnh đạo của ông, Quỹ Bridgewater đã tạo ra những thành tích rực rỡ liên tiếp, cuối cùng trở thành quỹ đầu cơ lớn nhất toàn cầu.

Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Dalio đã dự đoán chính xác sự xuất hiện của khủng hoảng, giúp quỹ đầu tư Bridgewater tăng trưởng hiệu suất hơn 14% trong năm đó. Ngay sau đó, ông cũng đã dự đoán thành công cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu, và vào năm 2010, quỹ của Bridgewater đã đạt được tỷ suất lợi nhuận cao nhất trên 40%.

Tuy nhiên, con đường đầu tư của Dalio không hề suôn sẻ. Vào năm 1982, ông bị thiệt hại nặng nề do dự đoán sai rằng nền kinh tế Mỹ sẽ rơi vào đại suy thoái, buộc ông phải vay tiền từ cha mình để duy trì hoạt động của công ty. B bài học đau thương này đã trở thành bước ngoặt trong triết lý đầu tư của ông.

Dalio cho rằng, sự vận hành của thế giới được thúc đẩy bởi năm lực lượng lớn: chu kỳ nợ/tài chính/kinh tế, chu kỳ trật tự và hỗn loạn bên trong, chu kỳ trật tự và hỗn loạn bên ngoài, lực lượng tự nhiên và sự sáng tạo của con người. Những lực lượng này tương tác với nhau, tạo thành một chu kỳ lớn trong quá trình tiến hóa từ "trật tự cũ" sang "trật tự mới", trong đó hòa bình thịnh vượng và xung đột suy thoái xen kẽ xuất hiện.

Ông nhấn mạnh cần phải hiểu mối quan hệ nhân quả điều khiển sự thay đổi, vì nguyên nhân xuất hiện trước kết quả. Sự hiểu biết này giúp các nhà đầu tư dự đoán các sự kiện trong tương lai. Đồng thời, ông cũng khuyến khích việc xác định tiêu chuẩn quyết định rõ ràng, tiến hành kiểm tra lại, hệ thống hóa và máy tính hóa để đảm bảo thực hiện kế hoạch đầu tư đã được suy nghĩ kỹ lưỡng và kiểm tra đầy đủ.

Trong những năm gần đây, quy mô quản lý tài sản của quỹ Bridgewater đã giảm mạnh, từ 168 tỷ USD vào cuối năm 2019 xuống còn 92,1 tỷ USD vào cuối năm 2024. Tuy nhiên, sau khi hạn chế quy mô, hiệu suất của quỹ đã được cải thiện. Năm 2024 đạt được mức lợi nhuận 11,3%, trong nửa đầu năm 2025, tỷ suất lợi nhuận đạt 17%.

Lý thuyết nợ của Dalio trong những năm gần đây cũng gặp phải một số nghi ngờ. Một số nhà kinh tế học chỉ ra rằng ông đã mắc phải hai sai lầm phương pháp luận khi phân tích các vấn đề kinh tế vĩ mô: phân tích các vấn đề vĩ mô bằng cách suy nghĩ vi mô một cách sai lầm và tưởng tượng sai về kinh tế vĩ mô như một cỗ máy. Điều này khiến ông không thể nhìn thấy sự khác biệt trong logic hoạt động dưới các tình huống kinh tế vĩ mô khác nhau.

Mặc dù có nhiều tranh cãi, các nguyên tắc đầu tư của Dalio vẫn được quan tâm rộng rãi. Ông nhấn mạnh rằng thực tế giống như một cỗ máy, nhà đầu tư cần hiểu cách nó hoạt động; phải nắm vững mối quan hệ nguyên nhân - kết quả thúc đẩy sự thay đổi; xác định tiêu chí quyết định và thực hiện hệ thống hóa; nhận ra rằng điều chưa biết nhiều hơn điều đã biết; thực hiện phân bổ đa dạng; tìm kiếm thử nghiệm căng thẳng từ các quan điểm khác nhau; đảm bảo không xảy ra tổn thất không thể chấp nhận.

Vào thời điểm sắp nghỉ hưu, Dalio vẫn giữ sự tôn trọng đối với đầu tư. Ông nhắc nhở các nhà đầu tư không nên mù quáng theo đuổi sự tăng giá, cần cảnh giác khi tâm lý thị trường quá nóng và tăng cường đầu tư. Ông cho rằng, những công ty tốt nhất không nhất thiết là những khoản đầu tư tốt nhất, giống như trong đua ngựa, con ngựa xuất sắc nhất cũng chưa chắc là con đáng để đặt cược.

Dalio nhấn mạnh rằng năm lực lượng lớn sẽ định hình lại thế giới trong tương lai. Ông dự đoán rằng trong ba đến năm năm tới, chúng ta sẽ trải qua những biến đổi lớn và bước vào một thế giới hoàn toàn khác. Trước sức mạnh "thủy triều" không thể cưỡng lại này, các nhà đầu tư đã sẵn sàng chưa?